Knez Miloš Obrenović

Srpskoj javnosti je nedovoljno poznato da je jedan od najpoznatijih srpskih vođa, modernog doba, Knez Miloš, prezime Obrenović preuzeo 1810. godine, od ujaka, a da mu je pravo prezime bilo Teodorović. Na taj čin, pretpostavlja se, Miloš se odlučio posle smrti brata od ujaka, Milana, koji je kao istaknuti vojvoda imao veliki ugled u narodu. Uz Milana, Miloš je prošao skoro sve velike bitke u Prvom srpskom ustanku, a zbog iskazane hrabrosti od Karađorđa mu je na upravu i odbranu poverena Užička nahija. Nakon propasti Prvog ustanka, Miloš je bio jedini od istaknutijih vojvoda koji je ostao u Srbiji, dobivši amnestiju od turskih vlasti i postavši oborknez Rudničke nahije. Kasnije je svoju vladavinu proširio na Kragujevačku, a potom i na Požešku nahiju.
Miloš Obrenović, 23 aprila, 1815. godine, u Takovu, staje na čelo Drugog srpskog ustanka, učestvuje u svim važnijim bitkama, sam vodi pregovore sa Turcima i tako uspeva da sklopi usmeni dogovor, 25. oktobra, 1815. godine, sa Ali-pašom, o mešovitoj srpsko-turskoj upravi u Beogradskom pašaluku, a posebnim fermanom Srbija je tada dobila nekoliko povlastica.
Da bi što jače i duže učvrstio svoj položaj i vladavinu, a za Srbiju što veću autonomiju Miloš Obrenović nije birao načina i sredstava: konkurente za vlast je uklanjao, Turke potkupljivao, a jula meseca 1817. godine, kada je Karađorđe tajno došao u Srbiju, naredio je da ga ubiju.
Hatišerifom, iz 1830. godine, Miloš je za Srbiju izborio delimičnu unutrašnju samoupravu i slobodno školstvo, uz mnogo političkog taktiziranja i diplomatske upornosti, a za njega samog se izborio da mu se prizna nasledno kneževsko dostojanstvo. Ipak, zahvaljujući njemu, srpski mladići su mogli da se školuju u Rusiji, Austriji, Ugarskoj i Nemačkoj, a u Srbiju su, na Milošev poziv, počeli da dolaze učeni ljudi, lekari, profesori inžinjeri i drugi. Iako je i sam bio nepismen, knez je osećao potrebe novog vremena.
Njegovi politički protivnici, međutim, nisu mogli da podnesu i prihvate Milošev despotski način vladanja i uspevaju da 1835. godine nametnu prvi Ustav srpske moderne države, poznatiji kao "Sretenjski ustav". Taj Ustav ne odgovara velikim silama, Austriji, Turskoj i Rusiji i oni ga suspenduju, a namesto njega nameću "Turski ustav", iz 1838 godine, čime je kneževa vlast ograničena Sovjetom.
Ne mogavši da se pomiri sa tom podelom vlasti, Miloš Obrenović abdicira 1. juna, 1839. godine i napušta Srbiju, a nasleđuje ga teško oboleli stariji sin Milan. Milan umire nakon samo mesec dana vladavine i na presto dolazi Milošev mlađi sin Mihailo.
Ustavobranitelji dovode 1842. godine Karađorđevog sina, Aleksandra, na vlast, a Mihailo je prognan iz zemlje, jer je vladao po uzoru na svog oca. Aleksandar ostaje na vlasti sve do 1858. godine, kada se Miloš Obrenović, nakon 19 godina izgnanstva, vraća u Srbiju, preuzima vlast, ali vlada kratko, do smrti 1860. godine.