SVETI DIMITRIJE - MITROVDAN
U trećem veku, posle Hrista, rođen je u Solunu, budući velikomučenik i svetitelj, Dimitrije Solunski. Otac mu je bio vojvoda i gradonačelnik u vreme cara Maksimijana, kada su Hrišćani prolazili kroz teška iskušenja i velike muke.
U trećem veku, posle Hrista, rođen je u Solunu, budući velikomučenik i svetitelj, Dimitrije Solunski. Otac mu je bio vojvoda i gradonačelnik u vreme cara Maksimijana, kada su Hrišćani prolazili kroz teška iskušenja i velike muke.
Nakon smrti Dimitrijevog oca, car Maksimijan pozva Dimitrija i primetivši da je ovaj pametan i vrlo hrabar, postavi ga za carskog namesnika cele solunske oblasti, dajući mu pored osnovnih dužnosti i posebnu, da goni Hrišćane i očisti Solunsku oblast, ubijajući svakog ko priziva ime Isusa Hrista.
Primivši od cara čin, Dimitrije se vrati u Solun, s počastima dočekan od građana. I odmah poče pred svima javno ispovedati i proslavljati Gospoda našeg Isusa Hrista i sve učiti svetoj veri i tako postade za Solunjane drugi apostol Pavle. Glas o Dimitriju i njegovom zalaganju na obraćanju mnogobožaca u veru istinitu, ubrzo dođe do cara i ovaj se silno razgnjevi. Car dođe u Solun i čuvši od samog Dimitrija da je Hrišćanin, naredi da ga zatvore u tamnicu. Dimitrije smireno prihvati carevu odluku i boraveći u tamnici moljaše se Bogu, hvaleći ime Njegovo. Nedugo potom, javi se Dimitriju anđeo Gospodnji sa prekrasnim rajskim vencem i reče mu: "Mir ti, stradalniče Hristov, budi hrabar i krepi se!" Ovo viđenje još više raspali u srcu Dimitrijevom ljubav k Bogu i on sve jače željaše da krv svoju prolije za Hrista.
U to vreme postojao je u Solunu amfiteatar u kojem su priređivane gladijatorske borbe i u kojem su mučeni i kasapljeni Hrišćani. Posebnu atrakciju za "uveseljavanje" neznabožačkog sveta i cara, priređivao je carev megdandžija, rvač Lije (Leo, Lav), koji je izmučene i izgladnele Hrišćane bacao na uspravljena koplja. Gledajući sa užasavanjem šta Lije radi sa Hrišćanima, jedan mladić, po imenu Nestor, koga je svetoj veri priveo Dimitrije, odluči da izađe na megdan Liju. No prethodno ode u tamnicu Dimitriju i zatraži od njega blagoslov da pobedi tog nemilosrdnog čovekoubicu. Dimitrije ga blagoslovi, oseni krsnim znakom i reče mu: "Lija ćeš pobediti, ali ćeš postradati za veru Hristovu." Mladi Nestor, s Božijom pomoći savlada Lija i baci ga na oštra koplja na kojima teški džin ubrzo izdahnu. Pogibija Lijeva silno ožalosti cara i naredi da mladog Nestora poseku mačem. A doznavši da je Nestor izašao na megdan sa blagoslovom Dimitrijevim, car naredi da i Dimitrija izbodu kopljima. To se dogodi 8. novembra, (26. oktobar), 306. godine. Kad vojnici izbodoše Dimitrija, njegov sluga Lup, uze krvlju natopljen ogrtač Dimitrijev i prsten njegov i kasnije tim dvema relikvijama je činio mnoga čuda, isceljujući bolesne i izgoneći zle duhove.
Kada je gonjenje Hrišćana prestalo, Solunjani nad grobom svetog velikomučenika Dimitrija podigoše hram. Iz groba svetitelja poče isticati miomirisno sveto miro i sav se Solun ispuni mirisom i ko god je sa verom pristupio grobu svetog Dimitrija nalazio je isceljenja od bolesti, a mnogo puta je sveti velikomučenik Dimitrije na čudesan način spasavao Solun od opasnosti i varvarskih najezda. Telo svetog Dimitrija je potpuno čitavo, netruležno i dugo je bilo na Zapadu, odneto od krstaša i tek je 1979. godine pronađeno u Južnoj Italiji i vraćeno u Solun i položeno u crkvu-baziliku Sv. Dimitrija.
Osim što mnogo srpskih porodica za Krsnu slavu i zaštitnika imaju svetog Dimitrija, taj dan je kod nas bio legendaran po "Hajdučkom rastanku", kako bi hajduci negde prezimili i ponovo se sastali o Đurđevdanu naredne godine. Za Mitrovdan svako treba da je kod svoje kuće, jer ako nije, veruje se da će preko cele godine noćivati po tuđim kućama.
Sokobanja, 29.10.2009.g.
pripremio:
Vladimir S. Putnik
